Twijfel je tussen herkent of herkend?
Het Nederlands zit vol werkwoorden en vervoegingen die erg op elkaar lijken. Een veelgestelde vraag is: moet je 'herkent' of 'herkend' gebruiken? Veel mensen twijfelen hierover, en het is niet zo gek, want op het gehoor klinkt het bijna hetzelfde. Toch is er een duidelijk grammaticaal verschil tussen deze twee vormen.
Wat betekent 'herkent'?
De tegenwoordige tijd
'Herkent' is een vervoeging van het werkwoord 'herkennen' in de tegenwoordige tijd. Het wordt gebruikt wanneer je praat over iets wat nu gebeurt. Bijvoorbeeld: "Hij herkent de man van vroeger." In deze zin doet de persoon op dat moment iets: hij herkent iemand.
Gebruik bij onderwerp in de derde persoon
'Herkent' gebruik je wanneer het onderwerp in de derde persoon enkelvoud staat – zoals hij, zij of het. Let op: je schrijft het zonder 'd' aan het einde, ook al zou je dat misschien verwachten omdat het werkwoord in de verleden tijd op een 'd' eindigt ('herkende').
Wat betekent 'herkend'?
De voltooid deelwoordvorm
'Herkend' is het voltooid deelwoord van 'herkennen'. Dit gebruik je in combinatie met een hulpwerkwoord zoals 'hebben' of 'zijn'. Bijvoorbeeld: "Hij heeft de man herkend." In dit geval heeft de actie al plaatsgevonden en is deze afgerond. Het voltooid deelwoord eindigt in dit geval op 'd'.
Hoe onthoud je het verschil?
Denk na over tijd en hulpwerkwoorden
Een handige manier om het verschil te onthouden, is door jezelf af te vragen of je het werkwoord samen met 'heeft', 'heb' of 'hebben' kunt gebruiken. Als dat zo is, dan is 'herkend' de juiste vorm. Wanneer je gewoon aangeeft dat iemand op dit moment iets doet, gebruik je 'herkent'.
Veelgemaakte fouten in de praktijk
Een veelvoorkomende fout is bijvoorbeeld: "Hij heeft hem direct herkent." Dit is onjuist, omdat het om een voltooid deelwoord gaat. Je moet hier dan schrijven: "Hij heeft hem direct herkend." Andersom gebeurt het ook dat mensen 'herkend' schrijven in situaties waar gewoon 'herkent' bedoeld is, zoals: "Zij herkend haar oma." Dat moet zijn: "Zij herkent haar oma."
Waarom is het belangrijk dit goed te schrijven?
Correct taalgebruik draagt bij aan duidelijk communiceren. Zeker voor ouderen die hun taalvaardigheid willen verbeteren of voor wie taal een hobby is, helpt het om dit soort kleine maar veelvoorkomende fouten te herkennen en vermijden. Het maakt ook een betere indruk, bijvoorbeeld in brieven of online berichten.
Samenvattend
'Herkent' gebruik je in de tegenwoordige tijd: iemand herkent nú iets of iemand. 'Herkend' gebruik je in combinatie met een hulpwerkwoord als 'hebben' om aan te geven dat iets al gebeurd is. Door je bewust te zijn van deze regels, maak je minder fouten in je spelling en kom je professioneel en taalvaardig over.
