De verwarring tussen geleerd en geleert
De Nederlandse taal kan soms behoorlijk ingewikkeld zijn, vooral wanneer het gaat om spelling en grammatica. Een veelvoorkomende vraag, vooral bij mensen die hun taalvaardigheid willen opfrissen, is: gebruik je geleerd of geleert? We leggen het duidelijk en eenvoudig voor je uit, zodat je dit nooit meer zult vergeten!
Het werkwoord leren
Om te begrijpen waarom het 'geleerd' is en niet 'geleert', kijken we eerst naar het werkwoord waar het van afgeleid is: leren. Het werkwoord leren behoort tot de zogenaamde regelmatige werkwoorden. De stam van leren is 'leer'. Wanneer we in de voltooide tijd spreken, gebruiken we altijd de stam van het werkwoord, gecombineerd met een hulpwerkwoord zoals 'hebben' of 'zijn' en een voltooid deelwoord.
Hoe maak je het voltooid deelwoord?
Bij regelmatige werkwoorden in het Nederlands vormen we het voltooid deelwoord door de stam te nemen en daar '-d' of '-t' achter te zetten. Maar hoe weet je of je een '-d' of '-t' moet gebruiken? Hier komt het ezelsbruggetje van 't kofschip of xtc-koffieshop' om de hoek kijken. Als de laatste letter van de stam in 't kofschip zit, krijgt het voltooid deelwoord een '-t'. Zo niet, dan krijgt het een '-d'.
De stam van leren
Wanneer we kijken naar de stam van leren, zien we dat deze eindigt op de letter 'r'. Deze letter komt niet voor in 't kofschip. Daarom voegen we een '-d' toe aan de stam om het voltooid deelwoord te maken. Het juiste woord is dus 'geleerd'.
Waarom geleert onmogelijk is
De vorm 'geleert' bestaat simpelweg niet in het Nederlands. Het foutieve gebruik van 'geleert' komt waarschijnlijk door de gelijkenis met andere vormen, zoals 'leert' (de tegenwoordige tijd van leren bij hij/zij/u). Het is echter belangrijk om te onthouden dat bij het maken van het voltooid deelwoord andere regels gelden dan bij de tegenwoordige tijd.
Een handig voorbeeld
Om de keuze tussen geleerd en geleert extra duidelijk te maken, geven we een voorbeeldzin: "Vandaag heb ik iets nieuws geleerd." Zoals je ziet, is 'geleerd' hier het juiste voltooid deelwoord, omdat het werkwoord leren niet eindigt op een letter uit 't kofschip.
Tips om deze fout te voorkomen
Wil je ervoor zorgen dat je deze fout niet meer maakt? Oefening en herhaling zijn de sleutel. Probeer geregeld te oefenen met het maken van voltooid deelwoorden van verschillende regelmatige werkwoorden. Een handige tip is om het woord langzaam uit te spreken en het ezelsbruggetje van 't kofschip te gebruiken. Zo wordt het eenvoudiger om de juiste vorm te kiezen.
Conclusie
De juiste keuze is altijd 'geleerd' en niet 'geleert'. Dit komt doordat het werkwoord leren niet eindigt op een letter uit 't kofschip en daarom een '-d' krijgt in het voltooid deelwoord. Met een beetje oefening kun je dit soort grammaticale valkuilen eenvoudig vermijden. De Nederlandse taal blijft misschien complex, maar met geduld en uitleg wordt het steeds leuker om te leren!
