Leren stopt niet na je laatste werkdag
Veel mensen denken dat leren vooral iets is voor schoolgaande kinderen en studenten. Toch blijkt uit onderzoeken dat juist na je pensioen doorgaan met leren grote voordelen heeft. Niet alleen voor je geheugen, maar ook voor je humeur, zelfvertrouwen en gevoel van zingeving. Leren hoeft daarbij niet te betekenen dat je weer in een klaslokaal moet gaan zitten. Kleine, dagelijkse gewoontes kunnen al een groot verschil maken.
Waarom je brein oefening nodig heeft
Je hersenen werken eigenlijk net als spieren. Als je ze niet gebruikt, worden ze minder sterk. Door regelmatig nieuwe dingen te proberen, maak je verbindingen in je brein aan en houd je bestaande verbindingen actief. Dit kan helpen om geestelijk fitter te blijven naarmate je ouder wordt. Bovendien geeft het een gevoel van trots als je iets nieuws onder de knie krijgt, of dat nu een recept, een woord in een vreemde taal of een handig computertrucje is.
Kleine dagelijkse gewoontes die echt helpen
Je hoeft geen ingewikkelde studie te volgen om je brein uit te dagen. Juist kleine veranderingen in je dagelijkse routine kunnen veel opleveren. Het gaat er vooral om dat je jezelf net iets meer prikkelt dan je gewend bent. Denk aan een puzzel die net wat lastiger is, een artikel dat je normaal zou overslaan of een gesprek met iemand die een andere mening heeft dan jij.
Lees anders dan je gewend bent
Veel ouderen lezen graag de krant of een tijdschrift. Probeer eens bewust iets te lezen buiten je vaste interessegebied. Ben je gewend alleen het regionale nieuws te volgen, duik dan eens in een achtergrondartikel over wetenschap, geschiedenis of technologie. Door nieuwe onderwerpen te verkennen, leert je brein andere verbanden leggen.
Oefen je geheugen spelenderwijs
Je geheugen trainen hoeft niet saai te zijn. Je kunt bijvoorbeeld proberen om een boodschappenlijstje eerst uit je hoofd te maken voordat je het opschrijft. Of leer een kort gedichtje of een mooi citaat uit je hoofd en herhaal dit een paar dagen achter elkaar. Ook kaartspellen, klassieke bordspellen en eenvoudige geheugenspelletjes op de tablet zijn goede manieren om je hersenen actief te houden.
Gebruik technologie als leermiddel
Een tablet, laptop of smartphone kan juist voor ouderen een waardevolle hulpmiddel zijn. Er bestaan veel gratis online cursussen, luistercolleges en documentaires die speciaal zijn gemaakt om rustig en duidelijk uitleg te geven. Je kunt op je eigen tempo kijken, pauzeren en terugspoelen. Zo wordt leren weer iets wat je flexibel in je dag kunt inplannen, zonder druk of tijdslimiet.
Leren samen met anderen
Nieuwe dingen leren wordt vaak leuker als je het samen doet. Dat kan in een buurthuis, bij een leesclub of in een cursusgroep, maar ook online via een videogesprek met familie of vrienden. Door samen kennis te delen, elkaar vragen te stellen en ervaringen uit te wisselen, blijft je brein actief op meerdere gebieden: taal, geheugen, emoties en sociale vaardigheden.
Belangrijk is dat je jezelf blijft zien als iemand die kan groeien, ongeacht je leeftijd. Niet alleen op school leer je elke dag, maar juist in het dagelijkse leven liggen overal kansen om iets nieuws te ontdekken. Met een paar bewuste gewoontes kun je van elk moment een leermoment maken en je brein scherp houden.
