Wat is het juiste woord: gebeurt of gebeurd?
Het Nederlands zit vol met woorden die op elkaar lijken, maar in verschillende contexten net iets anders geschreven worden. Een veelgemaakte fout is het gebruik van 'gebeurt' en 'gebeurd'. Het is belangrijk om te begrijpen wanneer je welk woord moet gebruiken, zodat je geen fouten maakt in geschreven tekst. In dit artikel leggen we stap voor stap uit wat de juiste schrijfwijze is en hoe je dit kunt onthouden.
De regels rondom gebeurt en gebeurd
Het gebruik van 'gebeurt'
'Gebeurt' wordt gebruikt als vervoeging van de tegenwoordige tijd van het werkwoord 'gebeuren'. Het gaat hier om een vorm van de persoonsvorm. Voorbeeld:
– Wat gebeurt er op dit moment op school?
– Dit gebeurt dagelijks in onze les.
Zoals te zien is, gebruik je 'gebeurt' wanneer je het hebt over iets wat nu of regelmatig plaatsvindt.
Het gebruik van 'gebeurd'
'Gebeurd' is het voltooid deelwoord van het werkwoord 'gebeuren'. Dit woord gebruik je wanneer je spreekt over iets wat al is gebeurd, specifiek in een verleden tijd. Het komt vaak voor in combinatie met hulpwerkwoorden zoals 'is' of 'heeft'. Voorbeelden:
– Wat is er precies gebeurd?
– Alles wat er gisteren is gebeurd, staat genoteerd.
Merk op dat er geen 't' aan het einde staat, zoals bij 'gebeurt'. Dit is een veelvoorkomende vergissing.
Hoe onthoud je het verschil?
Een handige manier om te onthouden wanneer je 'gebeurt' en 'gebeurd' gebruikt, is door te kijken naar de grammaticale context:
Controleer het hulpwerkwoord
Als er een hulpwerkwoord zoals 'is' of 'heeft' in de zin staat, kun je vrijwel zeker zijn dat het om het voltooid deelwoord 'gebeurd' gaat. Bijvoorbeeld:
- Wat heeft zich afgespeeld? Wat is er gebeurd?
- Het gebeurt nooit anders; dit patroon herhaalt zich altijd.
Zonder hulpwerkwoord gebruik je vaak 'gebeurt'.
Gebruik de ik-vorm truc
Twijfel je toch? Vervang het woord door de ik-vorm van het werkwoord en kijk of de zin klopt. Neem bijvoorbeeld de zin:
– Wat ______ op dit moment? (Ik-vorm = ik gebeuren = gebeurt.) Correct dus.
Als deze truc niet werkt, probeer de zin in de verleden tijd te zetten. Dat kan vaak uitsluitsel geven.
Conclusie
Het verschil tussen 'gebeurt' en 'gebeurd' lijkt misschien lastig, maar het is makkelijk te begrijpen als je kijkt naar de context van de zin. 'Gebeurt' gebruik je in de tegenwoordige tijd, terwijl 'gebeurd' het voltooid deelwoord is dat vaak met een hulpwerkwoord wordt gebruikt. Door deze basisregel te onthouden, kun je fouten in je teksten eenvoudig voorkomen. Oefen met zinnen en je zult merken dat je dit verschil snel onder de knie hebt.
